Λετονία
Αναμορφωμένο ήδη από το 1996, το
«pay-as-you-go» ασφαλιστικό σύστημα στην χώρα, διακρίνεται για το αρχικό
κεφάλαιο που τους αποζημιώνει για τα χρόνια που προηγήθηκαν των
αλλαγών.
Ένα μέρος από το ποσοστό των συνολικών
εισφορών στις αποδοχές (18 από 20%) καταχωρούνται ως αρχικό ποσό
ατομικού λογαριασμού, συσσωρευόμενα βάσει ενός δεδομένου δείκτη
απόδοσης. Ο δείκτης αυξάνεται βάσει του μ.ό. των εισφορών κοινωνικής
ασφάλισης. Ο υπολογισμός της σύνταξης γίνεται με διαίρεση του τελικού
κεφαλαίου βάσει του κοινού και για τα δύο φύλα προσδόκιμου ζωής μετά την
συνταξιοδότηση. Το επίσημο «κατώφλι» αξίωσης σύνταξης ανέρχεται στα 62
έτη, για άνδρες και γυναίκες (2008).
Το σύστημα προ-καθορισμένης σύνταξης
άρχισε να λειτουργεί από τον Ιούλιο του 2001. Ένα μέρος (2%) τις
συνολικές εισφορές είναι επενδεδυμένο σε ιδιωτικά ασφαλιστικά ταμεία. Η
ένταξη είναι υποχρεωτική για γεννημένους μετά την 1/7/2071 και
προαιρετική γι’ αυτούς που γεννήθηκαν μεταξύ 1/7/1951-1971. Οι εισφορές
στα ιδιωτικά σχήματα υποστηρίζονται από φορολογικά κίνητρα. Στα τέλη του
2009, οι επωφελούμενοι δικαιούχοι ανέρχονταν στο 16,3% του οικονομικά
ενεργού πληθυσμού.
Μία από τις θετικές ιδιαιτερότητες του
Λεττονικού πληθυσμού είναι το μεγάλο ποσοστό ατόμων νεαρής ηλικίας.
Συγκεκριμένα οι μεταξύ 20-59 ετών είναι περισσότεροι από τους άνω των
60. Το χαρακτηριστικό αυτό προβλέπεται να ισχύει μέχρι το 2040. Πάντως,
το 2060 υπολογίζεται ότι ο λόγος 60+/20-59 να είναι 90/100,έναντι 79/100
στην Ευρώπη των 27.
Το μέσο θεωρητικό ποσοστό αναπλήρωσης
εισοδήματος ενεργείας, σε ηλικία 65 ετών, με 40 έτη εισφορών, όντας
63,8% το 2008, προβλέπεται να «πέσει» σε 57,4% το 2048. Η μείωση αυτή
είναι αποτέλεσμα εφαρμογής του νέου ασφαλιστικού συστήματος, έχοντας
ενσωματώσει αυτόματους μηχανισμούς προσαρμογής. Το μέσο προσδόκιμο ζωής
για άτομα άνω των 65 ετών, αναμένεται να αυξηθεί κατά 7,5 (άνδρες) και
6,6 έτη (γυναίκες) μέχρι το 2060. Σε περίπτωση απόφασης ματαίωσης
υποβολής αξίωσης σύνταξης , η αναπλήρωση προβλέπεται να αυξηθεί στο 63%
για όσους θα συνταξιοδοτηθούν στα 67, με ελάχιστο όριο 42 έτη εισφορών.
Έναντι +14/-12,1% bonus/malus για την διετία προ και μετά τα 65, τα
αντίστοιχα ποσοστά προσαυξήσεων / απομειώσεων θα είναι +10,1/-11,4% το
2048.
Λιθουανία
Η κύρια σύνταξη αποτελείται από ένα
τμήμα που συντίθεται από ένα αρχικό ποσό, προσαυξανόμενο κατά τα έτη
υπηρεσίας, βάσει μ.ό. ασφαλιστικών αποδοχών και ατομικό εισόδημα. Οι
εισφορές είναι αρκετά υψηλές, σε βάρος του εργαζομένου (23,3%) και μικρή
συμμετοχή του εργοδότη (3%). Το υπόλοιπο, κρατικά χρηματοδοτούμενο
τμήμα, βάσει εισφορών 2% επί των αποδοχών (5,5% το 2007). Κατά την
συνταξιοδότηση, ο ασφαλισμένος οφείλει να αγοράσει ένα ασφαλιστικό
«πακέτο» συνταξιοδοτικής κάλυψης από ασφαλιστική εταιρεία.
Επικουρικά, ένα ελάχιστο ποσοστό
ασφαλισμένων (2008:0,1%),αυξανόμενο βάσει των προηγουμένων μέτρων εντός
των προσεχών ετών. Είναι πιθανή η σύσταση Επαγγελματικών ταμείων στο
άμεσο μέλλον, βάσει νόμου του 2006.
Όσοι δεν κατορθώνουν να κατοχυρώσουν τα
ελάχιστα χρονικά όρια εισφορών για την αξίωση σύνταξης κοινωνικής
ασφάλισης, μπορούν να λάβουν κοινωνικό βοήθημα, με την συμπλήρωση της
ηλικίας. Στην πράξη, το 2006, το βοήθημα αυτό καταβάλλονταν στο σύνολο
των ηλικιωμένων και αναπήρων χωρίς άλλα δικαιώματα.
Η «επίσημη» ηλικία είναι 62,5/60 έτη για
άνδρες και γυναίκες αντίστοιχα. Ελάχιστη ηλικία εισφορών είναι τα 15
έτη (180 μήνες) εισφορών ελάχιστων αποδοχών και πλήρης σύνταξη
αποδίδεται στα 30 έτη. Προ των ορίων ηλικίας, υπάρχει «ποινή» 0,4% για
κάθε μήνα που υπολείπεται των ελάχιστων ορίων (ή -4,8% ετησίως).
Αντίστοιχα, για κάθε 12μηνο παραμονής στην ενεργό δράση, η σύνταξη
προσαυξάνεται κατά 8%.
Του Δημήτρη Ν. Πατσάκη
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Το ΕΠΙΟΣΥ INFO ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει περί των επωνύμων ή ανωνύμων σχολίων που φιλοξενεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών, επικοινωνήστε μέσω e-mail έτσι ώστε να αφαιρεθεί. Σχόλια με αναφορές σε προσωπικά δεδομένα, τηλέφωνα, διευθύνσεις , υβριστικά ή συκοφαντικά θα αφαιρούνται!