Γράφει ο Δημήτρης Παράσχος, φοιτητής Κλασικής Φιλολογίας
Για το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων δύο δεκαετιών η παγκοσμιοποίηση είναι κάτι δεδομένο. Αγαθά, άνθρωποι, πληροφορίες, ακόμα και υπηρεσίες, διακινούνται ελεύθερα σε αυτό που πλέον αποκαλείται «παγκόσμιο χωριό». Καθώς επεκτείνονται οι αγορές και οι δεσμοί μεταξύ των κρατών, όλοι γίνονται πλουσιότεροι, και αυτό δεν αποτελεί αντικείμενο ιδεολογικής αντιπαράθεσης σε καμία χώρα. Αν μπορείς να παραγάγεις φτηνά iPhone στην Κίνα και επώνυμα αθλητικά είδη στην Ταϊλάνδη, τα κάνεις προσιτά σε μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, ενώ ακόμα και οι φτωχές χώρες ωφελούνται από τις επενδύσεις των κολοσσών. Φθηναίνοντας τα προϊόντα, στην ουσία μοιράζεις τον πλούτο.
Όμως μαζί με όλα αυτά, διακινούνται ελεύθερα και ασθένειες και ακόμα περισσότερο ο φόβος. Καθώς τα κρούσματα του ιού Covid-19 αυξάνονται ραγδαία, τόσο αυξάνεται και το κόστος της αντίδρασής μας σε αυτόν. Ήδη μας έχει κοστίσει περισσότερο από $1.5 τρισεκατομμύρια, μόνο από ακυρωμένες πτήσεις, αργοπορημένες παραγγελίες και προσωρινό κλείσιμο επιχειρήσεων – ένα αρκετά υψηλό ποσό στον παγκοσμιοποιημένο αλληλοεπιδρώντα κόσμο μας.
Η παγκοσμιοποίηση κάνει την πραγματικότητα του butterfly effect ακόμα πιο αισθητή. Σε μια κοινωνία που έχουν αναπτυχθεί δεσμοί κάθε είδους μεταξύ κρατών σε διαφορετικές άκρες του πλανήτη, οποιαδήποτε αλλαγή του status quo σε μια φτωχή χώρα έχει σημαντικές επιπτώσεις μέχρι και στις υπερδυνάμεις. Όταν τα εργοστάσια στις άλλες χώρες κλείνουν, ελαττώνεται και η εγχώρια παραγωγή, αφού μειώνονται οι πρώτες ύλες. Ο Covid-19 μας βρίσκει πάνω στην μέγιστη απόλαυση των ωφελειών της παγκοσμιοποίησης, θυμίζοντάς μας το ρίσκο που αναλαμβάνουμε, όταν μεγάλο μέρος της οικονομίας μας – ως Ελλάδα και ως ΕΕ – εξαρτάται από άλλες χώρες. Δεν είναι απλά νούμερα σε κάποιον λογιστικό πίνακα, αλλά εκατομμύρια ευρώ και αγαθά εξαφανισμένα από τον χάρτη.
Για τον Donald Trump, αυτό απλά αποδεικνύει τα λόγια του πριν δύο χρόνια στην Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, ότι απέρριψε δηλαδή την παγκοσμιοποίηση και ότι σκόπευε – κάτι που μάλλον συνέβη – να εντείνει τον εμπορικό πόλεμο των ΗΠΑ με την Κίνα. Τότε είχε απαξιωθεί, αλλά σήμερα ο Emmanuel Macron, ίσως ο παγκόσμιος αρχηγέτης του σύγχρονου φιλελευθερισμού, αναγνώρισε ότι η παγκοσμιοποίηση αντιμετωπίζει μια πολύ μεγάλη κρίση. Η ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ένα μέλλον χωρίς σύνορα απειλείται από τους ίδιους τους υποστηρικτές της και τις απαιτήσεις των δημογραφικών αλλαγών. Τα σύνορα και οι φράκτες επέστρεψαν, σχεδιασμένοι να αποτρέψουν αρχικά την παράνομη μετανάστευση και τώρα την εξάπλωση μιας ασθένειας. Πριν ένα μήνα, στην Αυστρία υπήρξε η συζήτηση για φράκτη στα σύνορα με την Ιταλία, επιβεβαιώνοντας μια πραγματικότητα: όταν το 1989 έπεσε το Τείχος του Βερολίνου, υπήρχαν συνολικά 15 φράκτες και συρματοπλέγματα στον κόσμο που χώριζαν κράτη· σήμερα υπάρχουν 77 – και συνεχίζουμε να μετράμε.
Ο κορονοϊός καθαυτός έχει αποδειχθεί ως ένας δυναμικός παράγοντας ενάντια στην παγκοσμιοποίηση. Έχει σταματήσει τα ταξίδια, τόσο τα εγχώρια, όσο και τα διεθνή, αποτρέπει τους εργαζόμενους να εμφανιστούν στη δουλειά τους, κλείνει εστιατόρια και μαγαζιά και έχει κόψει την αλυσίδα τροφοδοσίας ανάμεσα στις χώρες. Όταν το 2002 ο ιός Sars ξέσπασε, η Κίνα έλεγχε μόλις το 4% της παγκόσμιας οικονομίας, ενώ σήμερα αγγίζει το 16%. Αυτή η άνοδος συνέβη γιατί πολλές εταιρίες βασίστηκαν στις χαμηλές τιμές σε χώρες όπως η Κίνα, χωρίς να υπολογίσουν επαρκώς το ρίσκο που αναλαμβάνουν μεταφέροντας τις επιχειρήσεις τους καθ’ ολοκληρίαν σε αυτές.
Η ιδέα της παγκοσμιοποίησης δομήθηκε πάνω στην ελεύθερη μετακίνηση αγαθών και ανθρώπων από το ένα μέρος στο άλλο. Ο Covid-19 απέδειξε για άλλη μία φορά ότι αυτό το σύστημα είναι κάθε στιγμή υπό απειλή: από λαϊκιστές, από τρομοκράτες και τώρα από έναν ιό. Όταν η παραγωγή βασίζεται απλά στη συναρμολόγηση έτοιμων κομματιών, κατασκευασμένων σε άλλες χώρες, σε μία κατάσταση όπως η σημερινή, ο κίνδυνος είναι υπαρκτός. Οι Ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, για παράδειγμα, τον έχουν βιώσει ήδη. Γι’ αυτό και πολλές επιχειρήσεις, συνειδητοποιώντας πόσο πολύ εξαρτώνται από χώρες όπως η Κίνα, αναζητούν λύσεις για αυτό το πρόβλημα. Τον περασμένο φθινόπωρο, η Apple εκπόνησε έρευνα για το πόσο θα κόστιζε μια πιθανή μεταφορά του 1/3 της παραγωγής της εκτός Κίνας.
Για χρόνια, οι οπαδοί του παγκόσμιου εμπορίου περίμεναν τα πράγματα να επιστρέψουν πίσω στην «κανονικότητα», μετά από την Κρίση του 2008. Αυτό όμως δεν έγινε – και πιθανόν δεν θα γίνει ποτέ. Η Κρίση δεν χτύπησε απλά την εμπιστοσύνη μας στο χρηματιστήριο και τις τιμές των ακινήτων. Δοκίμασε την πίστη μας στην παγκοσμιοποίηση στη σύγχρονή της μορφή. Για αυτό και η κοινωνία φαίνεται να στρέφει αλλού το πρόσωπό της.
Δεν ξέρουμε ακόμα στους πόσους θα ανέλθουν οι θάνατοι από τον νέο κορονοϊό. Πολύ πιθανό να μην ξεπεράσουν καν τον μέσο όρο ετήσιων θανάτων από την εποχιακή γρίπη (60.000 στην Ευρώπη και περίπου 100 στη χώρα μας). Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι ο ιός θα έχει σημαντικό και μακροχρόνιο αντίκτυπο στον κόσμο μας, αποτελώντας σημείο αναφοράς στην ιστορία της υπέρ-παγκοσμιοποίησης.
Ένας ιός, βέβαια, δεν μπορεί να αναστρέψει την παγκοσμιοποίηση άμεσα. Αλλά ο Covid-19 μπορεί να επιταχύνει τις αλλαγές στα οικονομικά δεδομένα των τελευταίων 20 χρόνων. Αυτό που θα ακολουθήσει πρόκειται να διαμορφωθεί από ένα κόσμο που είναι μεν εθισμένος στην αλληλεξάρτηση των κρατών, αλλά από την άλλη αξιοποιεί και τα μαθήματα που παίρνει από τα λάθη του. Αυτό που είναι σίγουρο, είναι ότι εταιρείες θα επανεξετάσουν τη σταθερότητα που προσφέρει η χώρα τους, ενώ παράλληλα οι χώρες/έθνη θα θέσουν την ασφάλεια της πατρίδας τους την πρώτη προτεραιότητά τους.
Πηγή
Όμως μαζί με όλα αυτά, διακινούνται ελεύθερα και ασθένειες και ακόμα περισσότερο ο φόβος. Καθώς τα κρούσματα του ιού Covid-19 αυξάνονται ραγδαία, τόσο αυξάνεται και το κόστος της αντίδρασής μας σε αυτόν. Ήδη μας έχει κοστίσει περισσότερο από $1.5 τρισεκατομμύρια, μόνο από ακυρωμένες πτήσεις, αργοπορημένες παραγγελίες και προσωρινό κλείσιμο επιχειρήσεων – ένα αρκετά υψηλό ποσό στον παγκοσμιοποιημένο αλληλοεπιδρώντα κόσμο μας.
Η παγκοσμιοποίηση κάνει την πραγματικότητα του butterfly effect ακόμα πιο αισθητή. Σε μια κοινωνία που έχουν αναπτυχθεί δεσμοί κάθε είδους μεταξύ κρατών σε διαφορετικές άκρες του πλανήτη, οποιαδήποτε αλλαγή του status quo σε μια φτωχή χώρα έχει σημαντικές επιπτώσεις μέχρι και στις υπερδυνάμεις. Όταν τα εργοστάσια στις άλλες χώρες κλείνουν, ελαττώνεται και η εγχώρια παραγωγή, αφού μειώνονται οι πρώτες ύλες. Ο Covid-19 μας βρίσκει πάνω στην μέγιστη απόλαυση των ωφελειών της παγκοσμιοποίησης, θυμίζοντάς μας το ρίσκο που αναλαμβάνουμε, όταν μεγάλο μέρος της οικονομίας μας – ως Ελλάδα και ως ΕΕ – εξαρτάται από άλλες χώρες. Δεν είναι απλά νούμερα σε κάποιον λογιστικό πίνακα, αλλά εκατομμύρια ευρώ και αγαθά εξαφανισμένα από τον χάρτη.
Για τον Donald Trump, αυτό απλά αποδεικνύει τα λόγια του πριν δύο χρόνια στην Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, ότι απέρριψε δηλαδή την παγκοσμιοποίηση και ότι σκόπευε – κάτι που μάλλον συνέβη – να εντείνει τον εμπορικό πόλεμο των ΗΠΑ με την Κίνα. Τότε είχε απαξιωθεί, αλλά σήμερα ο Emmanuel Macron, ίσως ο παγκόσμιος αρχηγέτης του σύγχρονου φιλελευθερισμού, αναγνώρισε ότι η παγκοσμιοποίηση αντιμετωπίζει μια πολύ μεγάλη κρίση. Η ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ένα μέλλον χωρίς σύνορα απειλείται από τους ίδιους τους υποστηρικτές της και τις απαιτήσεις των δημογραφικών αλλαγών. Τα σύνορα και οι φράκτες επέστρεψαν, σχεδιασμένοι να αποτρέψουν αρχικά την παράνομη μετανάστευση και τώρα την εξάπλωση μιας ασθένειας. Πριν ένα μήνα, στην Αυστρία υπήρξε η συζήτηση για φράκτη στα σύνορα με την Ιταλία, επιβεβαιώνοντας μια πραγματικότητα: όταν το 1989 έπεσε το Τείχος του Βερολίνου, υπήρχαν συνολικά 15 φράκτες και συρματοπλέγματα στον κόσμο που χώριζαν κράτη· σήμερα υπάρχουν 77 – και συνεχίζουμε να μετράμε.
Ο κορονοϊός καθαυτός έχει αποδειχθεί ως ένας δυναμικός παράγοντας ενάντια στην παγκοσμιοποίηση. Έχει σταματήσει τα ταξίδια, τόσο τα εγχώρια, όσο και τα διεθνή, αποτρέπει τους εργαζόμενους να εμφανιστούν στη δουλειά τους, κλείνει εστιατόρια και μαγαζιά και έχει κόψει την αλυσίδα τροφοδοσίας ανάμεσα στις χώρες. Όταν το 2002 ο ιός Sars ξέσπασε, η Κίνα έλεγχε μόλις το 4% της παγκόσμιας οικονομίας, ενώ σήμερα αγγίζει το 16%. Αυτή η άνοδος συνέβη γιατί πολλές εταιρίες βασίστηκαν στις χαμηλές τιμές σε χώρες όπως η Κίνα, χωρίς να υπολογίσουν επαρκώς το ρίσκο που αναλαμβάνουν μεταφέροντας τις επιχειρήσεις τους καθ’ ολοκληρίαν σε αυτές.
Η ιδέα της παγκοσμιοποίησης δομήθηκε πάνω στην ελεύθερη μετακίνηση αγαθών και ανθρώπων από το ένα μέρος στο άλλο. Ο Covid-19 απέδειξε για άλλη μία φορά ότι αυτό το σύστημα είναι κάθε στιγμή υπό απειλή: από λαϊκιστές, από τρομοκράτες και τώρα από έναν ιό. Όταν η παραγωγή βασίζεται απλά στη συναρμολόγηση έτοιμων κομματιών, κατασκευασμένων σε άλλες χώρες, σε μία κατάσταση όπως η σημερινή, ο κίνδυνος είναι υπαρκτός. Οι Ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, για παράδειγμα, τον έχουν βιώσει ήδη. Γι’ αυτό και πολλές επιχειρήσεις, συνειδητοποιώντας πόσο πολύ εξαρτώνται από χώρες όπως η Κίνα, αναζητούν λύσεις για αυτό το πρόβλημα. Τον περασμένο φθινόπωρο, η Apple εκπόνησε έρευνα για το πόσο θα κόστιζε μια πιθανή μεταφορά του 1/3 της παραγωγής της εκτός Κίνας.
Για χρόνια, οι οπαδοί του παγκόσμιου εμπορίου περίμεναν τα πράγματα να επιστρέψουν πίσω στην «κανονικότητα», μετά από την Κρίση του 2008. Αυτό όμως δεν έγινε – και πιθανόν δεν θα γίνει ποτέ. Η Κρίση δεν χτύπησε απλά την εμπιστοσύνη μας στο χρηματιστήριο και τις τιμές των ακινήτων. Δοκίμασε την πίστη μας στην παγκοσμιοποίηση στη σύγχρονή της μορφή. Για αυτό και η κοινωνία φαίνεται να στρέφει αλλού το πρόσωπό της.
Δεν ξέρουμε ακόμα στους πόσους θα ανέλθουν οι θάνατοι από τον νέο κορονοϊό. Πολύ πιθανό να μην ξεπεράσουν καν τον μέσο όρο ετήσιων θανάτων από την εποχιακή γρίπη (60.000 στην Ευρώπη και περίπου 100 στη χώρα μας). Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι ο ιός θα έχει σημαντικό και μακροχρόνιο αντίκτυπο στον κόσμο μας, αποτελώντας σημείο αναφοράς στην ιστορία της υπέρ-παγκοσμιοποίησης.
Ένας ιός, βέβαια, δεν μπορεί να αναστρέψει την παγκοσμιοποίηση άμεσα. Αλλά ο Covid-19 μπορεί να επιταχύνει τις αλλαγές στα οικονομικά δεδομένα των τελευταίων 20 χρόνων. Αυτό που θα ακολουθήσει πρόκειται να διαμορφωθεί από ένα κόσμο που είναι μεν εθισμένος στην αλληλεξάρτηση των κρατών, αλλά από την άλλη αξιοποιεί και τα μαθήματα που παίρνει από τα λάθη του. Αυτό που είναι σίγουρο, είναι ότι εταιρείες θα επανεξετάσουν τη σταθερότητα που προσφέρει η χώρα τους, ενώ παράλληλα οι χώρες/έθνη θα θέσουν την ασφάλεια της πατρίδας τους την πρώτη προτεραιότητά τους.
Πηγή
Ενα Like μας βοηθάει να συνεχίσουμε Facebook
ΠΡΟΣΟΧΗ: Ορισμένα αναρτώμενα απο το διαδίκτυο, κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής) θεωρούμε οτι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου !!!!!
ΠΡΟΣΟΧΗ: Ορισμένα αναρτώμενα απο το διαδίκτυο, κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής) θεωρούμε οτι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου !!!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Το ΕΠΙΟΣΥ INFO ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει περί των επωνύμων ή ανωνύμων σχολίων που φιλοξενεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών, επικοινωνήστε μέσω e-mail έτσι ώστε να αφαιρεθεί. Σχόλια με αναφορές σε προσωπικά δεδομένα, τηλέφωνα, διευθύνσεις , υβριστικά ή συκοφαντικά θα αφαιρούνται!